Κάποτε, χρόνια πολλά πριν, μπήκε
στο δωμάτιό μου μια φωνή. Διάβαζα φιλοσοφία, θυμάμαι και με ξεσήκωσε. Ψυχή
καθαρή, φωνή ειλικρινής. Ήταν η Μαρία. Κάθε Σάββατο το ραντεβού ήταν σταθερό.
Το δωμάτιο, η φωνή, η ζωή, λόγια αγαπημένων, μουσική, εγώ. Μετά την καθιέρωση
αυτού του σαββατιάτικου θεσμού, άρχισα να καλώ κι άλλες φωνές στο δωμάτιο.
Υπήρχε εξ’ άλλου χώρος και διάθεση.
Με τον τρόπο αυτό, ένα ανοιξιάτικο βράδυ
βρέθηκα στη θάλασσα, σ’ ένα καράβι, σαλπάραμε… Εγώ κι εκείνος, οικογένεια τον
λέω και μάγο. Έτσι τρύπωσε κι αυτός στο δωμάτιο, εκείνο το βράδυ. Η νύχτα
εκείνη, που θα περνούσε, αναβιώνει ξανά και ξανά. Μου υποσχέθηκε να με
ξεναγήσει κάποτε, στο σπίτι που μιλάει. Να πάρουν οι φωνές μορφή. Έτσι έγινε.
Γνώρισα τρεις Νίκους, τον «σύντροφο»
που συνεχώς τρέχει, τον Νίκο που νίκησε τη ζωή και φοράει το πιο λαμπερό
χαμόγελο και τον άλλο, την ήρεμη δύναμη, τον άνθρωπο που φροντίζει να φτάνουν
στα σπίτια οι φωνές κι οι εικόνες, που η καθαρότητά του γεμίζει τα πάντα.
Γνώρισα την Αλεξάνδρα, την Αγλαΐα, την Ανέτα,
την Κυριακή. Βρήκα την Εύα που μεταμορφώνεται, πίσω από ένα μικρόφωνο. Άρχισα
να νοιώθω το σπίτι και δικό μου.
Ξάφνου λοιπόν το φίμωσαν, μαύρο
έπεσε στις οθόνες και το σπίτι άρχισε πιο δυνατά να μιλά. Έγινε κυψέλη, γέμισε
ζωή, συντονισμένοι όλοι φωνάζουν, να φτάσει η φωνή παντού, πέρα απ΄ τα σύνορα,
πέρα από τις θάλασσες. «Σας θέλουμε δίπλα μας, για μας και για σας». Ξεχείλισε
νότες, ανάσες, μωρά, νέους, γέρους, αγανάκτηση, αγωνία ζωής. Βρίσκομαι εκεί,
από τότε κάθε μέρα. Τα μάτια πλημμυρίζουν, βλέποντας τόσους ανθρώπους να
συνεργάζονται, να παράγουν, να ζητούν βοήθεια. Γιατί η ζωή του σπιτιού, η
καρδιά του, είναι και μέσα και έξω. Μέσα σ’ εμένα, σ’ εσένα, μέσα σε όλους.
Γιατί οι φωνές αυτές είναι οι τελευταίες που σχολίαζαν τα κακώς κείμενα, τρία
χρόνια τώρα που οι άλλοι πουλήθηκαν. Οι φωνές αυτές ήταν στους δρόμους και στους
αγώνες χρόνια τώρα. Δεν εξαγοράστηκαν, δεν έκλεψαν. Υπέστησαν τις ίδιες περικοπές
μ’ εσένα και μ’ εμένα. Οι συμβασιούχοι έχασαν τη δουλειά τους και αγωνίζονται
ακόμη. Φυσικά, θα μου πεις, δεν είναι όλοι έτσι. Ναι. Μα είναι όλων μας δουλειά
να ξεχωρίσουμε ποιοι είναι άξιοι και ποιοι όχι. Όχι, με τσαμπουκά. Όχι, με
ωχαδερφισμό. Όχι, με αδιαφορία.
Η ζωή είναι εδώ, η μάχη είναι
εδώ, η δημοκρατία εξορίζεται από τον τόπο που τη γέννησε. Μην τους αφήσουμε
άλλο. Μέχρι το τέρμα.
Χρειαζόμαστε το σπίτι και το
σπίτι χρειάζεται εμάς.
Ερπετού είχες πάντα για γυναίκας την όψη ; Με τη γλώσσα διχάλα, το φιλί μου αρπάζεις· το κορμί σου τροχίζεις στων ματιών μου την κόψη, στη φιδίσια σου πέφτω αγκαλιά και σπαράζεις.
Με τη γλώσσα διχάλα το φιλί μου αρπάζεις. Λιποτάκτης ο ήλιος, σε τοπίο θανάτου. Στη φιδίσια σου πέφτω αγκαλιά και σπαράζεις, ένα βλέμμα της μοίρας στη μεριά του αοράτου.
Λιποτάκτης ο ήλιος σε τοπίο θανάτου— αφού ξέρεις πως όρκο βαρύ έχω πάρει— ένα βλέμμα της μοίρας στη μεριά του αοράτου με κατέχει, τις νύχτες που ολολύζουν οι γλάροι.
Αφού ξέρεις πως όρκο βαρύ έχω πάρει : πεθυμιά, που λουφάζει σε αδυσώπητο σκότος, με κατέχει τις νύχτες που ολολύζουν οι γλάροι. Στην ψυχή μου χαράζει σταυροδρόμια ο νότος . . .
Πεθυμιά που λουφάζει σε αδυσώπητο σκότος (ένας θρήνος, που λάγνο καταπίνει το κύμα). Στην ψυχή μου χαράζει σταυροδρόμια ο νότος : σε κρυφή μια σπηλιά, του έρωτά μας το μνήμα. Ένας θρήνος, που λάγνο καταπίνει το κύμα. «Θα ξανάρθω», σου είπα, «μια μέρα του Μάρτη». Σε κρυφή μια σπηλιά, του έρωτά μας το μνήμα, τσακισμένη πυξίδα σε ανύπαρκτο χάρτη. «Θα ξανάρθω», σου είπα μια μέρα του Μάρτη, «όταν βρω το μαχαίρι που το νήμα θα κόψει». Τσακισμένη πυξίδα, σε ανύπαρκτο χάρτη . . . Ερπετού είχες πάντα, για γυναίκας την όψη ;
Άρτεμις Βαζιργιαντζίκη
* Πρόκειται για αστεροειδή, που ανακαλύφθηκε το 1877 και πήρε το όνομά του από τη Φαίδρα, την τραγική σύζυγο του Θησέα
Πορεία υποχρεωτική
κάτω απ' τη γέφυρα
- Φοβάμαι.
- Δεν υπάρχει ψυχή!
Φώτα πορτοκαλί
η μια πλευρά δέχεται
συχνά- πυκνά το φορτίο του τραίνου.
Διαβάτες κάτω απ' τη γέφυρα.
Στην άλλη πλευρά σκοτάδι,
στοιβαγμένα σκουπίδια.
Πλάι στο τίποτα της καθημερινότητάς μας
κάποια κίνηση διακρίνεται.
Άνθρωποι.
Ο τόπος τους έδιωξε.
Ο χρόνος τους έδειξε
υποχρεωτική πορεία
στη σκοτεινή πλευρά της γέφυρας.
Ο τόπος τους έστειλε
στο οπισθόφυλλο
του τετραδίου.
Γι' αυτούς, καμιά περίληψη
δεν γράφτηκε.
Ο χρόνος τους κυνήγησε...
Υποχρεωτική πορεία
-στη σκοτεινή πλευρά της γέφυρας-.
Νομίζω πως έφτασε- καιρό τώρα, είν’ η αλήθεια- η ώρα για
ξεβόλεμα. Είναι η ώρα του ξεσηκωμού, η ώρα του αγώνα, η ώρα της αντίστασης.
Αυτό που με θλίβει βαθιά είναι ότι αν και μας πίνουν το
αίμα, αν και τα δικαιώματα μας καταπατούνται κατάφορα, αν και δεν έχουμε τίποτα
πια κατοχυρωμένο συνεχίζουμε να ζούμε όπως ζούσαμε, έτσι κάπως πιο στριμωχτά,
πιο μίζερα αλλά και ΦΟΒΙΣΜΕΝΑ χωρίς καμία όρεξη για αλλαγές! «Άσε παιδάκι μου,
τώρα κούτσα κούτσα με 300Ε τα ψιλοβολεύω τα πράματα… Αν έρθουν οι
άλλοι… θα μας πάρουν τα σπίτια, θα γεμίσουμε ξένους. Όχι, όχι θα βρεθεί λύση.»
Βλέπω ανθρώπους να περπατούν σκυφτοί, να μιλάνε με νούμερα
και να λογαριαζουν σε αριθμούς τα πάντα, από το κόστος στο σούπερ μάρκετ, μέχρι
τα βήματά τους, τις ανάσες τους. Βλέπω τους χρήστες να αυξάνονται και να
γεμίζει το κέντρο ανθρώπους χαμένους, χωρίς σπίτι, χωρίς μέλλον, χωρίς
δυνάμεις. Βλέπω στα κανάλια τον Πρετεντέρη, την Τρέμη, τη Στάη, τα τούρκικα,
την Τατιάνα. Στα σχολεία τα παιδιά όλα με μαθησιακές δυσκολίες, άλλο διάσπαση,
άλλο δυσλεξία, άλλο δυσορθογραφία, άλλο δυσαναγνωσία. Βλέπω λογοθεραπευτές
ψευδούς, με τον κομπασμό του ημιμαθούς και ψυχολόγους- εμπόρους να εκμεταλλεύονται
τις τάσεις της μόδας και τους γονείς να νομίζουν
ότι το να νοιάζεσαι και να αγαπάς το παιδί σου σημαίνει να πληρώνεις… όσο πιο
πολλά, τόσο πιο καλά.
Κανείς δεν αντιδρά. Το σύστημα ύπνωσης έχει λειτουργήσει
υπέροχα. Κάποτε η επανάσταση, που υμνούν κάτι ανθρωποειδή , ήρθε απ’ την
αφύπνιση του γένους. Τώρα η καταστροφή και η πλήρης υποταγή έρχεται απ’ τη
νάρκωση ατόμων, όχι του γένους. Γιατί για ποιο γένος μιλάνε αυτοί που ούτε τη
γλώσσα δεν κατέχουν, ούτε την ιστορία, ούτε την αγάπη έχουν μέσα τους. Τώρα η
παιδεία, η πρόνοια και ο πολιτισμός είναι σε λανθάνουσα κατάσταση. Προωθείται η
άγνοια, ο φόβος, η ημιμάθεια και η απόγνωση.
Μου είπε η μάνα μια μέρα: «Δε θα ‘χουμε
να φάμε, δε θα έχουμε, όχι τις ανέσεις
που είχαμε όσο ζούσε ο πατέρας, αλλά και τα απολύτως απαραίτητα.» Δεν φοβήθηκα.
Στην πραγματικότητα δεν ένιωσα τίποτα άλλο πέρα από δύναμη, τη στιγμή εκείνη-
κληροδοτημένη απ’ τον πατέρα σίγουρα. Δεν με νοιάζει αν όλα χαθούν, σκέφτηκα,
αρκεί να αντισταθούμε, αρκεί να πολεμήσουμε, να μην παραδοθούμε αμαχητί. Για
μια στιγμή αισθάνθηκα την αγωνία της. «Όχι για μένα παιδάκι μου, για σένα που
είσαι νέα! Τι θα γίνει;» Αλλά πάλι δεν ένοιωσα φόβο. Είμαι γεμάτη κι ήμουν
γεμάτη από μωρό- κι αυτό στον πατέρα το χρωστώ. Ήταν καλός άνθρωπος, με ανθρωπιά και μεγαλοσύνη.
Εκείνος μας άνοιξε πρώτος τους ορίζοντες. Μας πήγε ταξίδια μακρινά, μας πρόσφερε
ό,τι μπορούσε, δουλεύοντας 18 ώρες ημερησίως, ακούραστος, υποτίθεται, Σάββατα,
Κυριακές, Χριστούγεννα. Ε, λοιπόν δεν μου ‘λειψε ποτέ τίποτα. Είχα άπειρη
αγάπη, άπειρη προστασία για ν’ αναπτυχθώ, μεγάλη επιμονή στο να μορφωθώ και
παιγνίδια, πολλά παιγνίδια! Τις αναμνήσεις και τα συναισθήματα, αυτή την
ανεκτίμητη πληρότητα κανείς δεν μπορεί να μου την πάρει. Είναι μέσα μου και μ’
ανέθρεψε. Δεν με νοιάζει λοιπόν, αν ο αγώνας μου κοστίσει. Η κάθε είδους
θεραπεία θέλει ξεβόλεμα. Κι αν ποτέ θελήσω να θυμηθώ τα παλιά… θ’ ανοίξω τη
βαλίτσα με τις κούκλες μου, θα τις κοιτάξω, θα πάρω δύναμη και θα συνεχίσω.
Είναι το άπειρο ένα μπαλόνι γιορτινό που το κρατούν πιτσιρικάδες, τις Κυριακάδες,
στην πλατεία Αριστοτέλους.
Γι αυτού του άπειρου τη νομοτέλεια σου εξηγώ κι όταν μιλάω για το μπαλόνι, το πτητικό αέριο και την κλωστούλα και την Κωστούλα,
που χθές μου έκανε φλερτ διαρκείας, να με προσέχεις
Κι εγώ δεν ήθελα τ΄άπειρο μ΄ένοιαζε κι όλο με κοίταζε με τα δύο άπειρα τα δυό μου έμπειρα
μάτια κατάματα ως τα χαράματα.
Έτσι μωρό μου έχουν τα πράματα. Κι όταν μιλάω να με προσέχεις μη μυρηκάζεις,
φτύσε τη τσίχλα σου κι ασε τα κλάματα,
μασάς τα δάκρυα, θάχουμε δράματα,
θα της το σκάσω της πιτσιρίκας το μπαλονάκι, να πάμε σπίτι να δούμε σίριαλ απείρως όμορφο και θα με σέρνεις,
μέχρι να φτάσουμε απ τη κλωστούλα, ένα τσουτσούνι μαραζωμένο, στα πεζοδρόμια.
